Analizy powietrza

Obecne trendy w pracy konserwatorskiej dotyczą nie tylko zabezpieczania dzieł sztuki przed niszczeniem, ale również identyfikacji i zapobiegania przyczynom powstałych zniszczeń. Jednym z głównych i najbardziej niebezpiecznych czynników biologicznych dla zbiorów muzealnych, archiwalnych i bibliotecznych są grzyby pleśniowe oraz bakterie. Ich rozwój na powierzchniach zabytkowych zależy w głównej mierze od warunków mikroklimatycznych panujących w salach, gdzie są przechowywane lub eksponowane zbiory.

Obecne standardy obejmują zazwyczaj monitoring temperatury i wilgotności powietrza. Należy jednak pamiętać, że powietrze atmosferyczne stanowi główny rezerwuar bakterii i grzybów oraz ich form przetrwalnych – spor i zarodników. Zapylenie powietrza z kolei bezpośrednio wpływa na ilość cząstek kurzu osadzających się na eksponatach oraz określa jakość powietrza optymalną dla zdrowia ludzi. Dlatego zarówno zapylenie jak i zanieczyszczenie mikrobiologiczne powietrza to parametry mogące w znacznym stopniu oddziaływać nie tylko na powierzchnie obiektów ale również na zdrowie ludzi i jakość warunków pracy. Dodatkowo parametry te w dużej mierze zależą od ilości osób przebywających w pomieszczeniu. Ponadto należy mieć na uwadze szczególnie niebezpieczne dla zbiorów związki aromatyczne, ketony czy tlenki. Związki te są silnie reaktywne, a w wysokim stężeniu mogą stanowić zagrożenie zarówno dla obiektów zabytkowych jak i osób pracujących w danym pomieszczeniu.
W świetle przedstawionych powyżej informacji niezmiernie ważne jest stworzenie skuteczne monitorowanie parametrów fizykochemicznych oraz mikrobiologicznych powietrza, a także poprawa jakości powietrza w pomieszczeniach o parametrach mogących stanowić zagrożenie dla zbiorów.

 

Analizy jakości mikrobiologicznej powietrza

Do pomiarów parametrów mikrobiologicznych powietrza wykorzystujemy metodę aspiracyjną – zderzeniową pobierania próbek. Jednorazowo pobiera się max. 100 l powietrza na szalkę z odpowiednim podłożem mikrobiologicznym. Każdą próbkę pobieramy w trzech powtórzeniach na szalki z podłożami mikrobiologicznymi dedykowanym dla bakterii lub grzybów. W naszej ofercie mamy szereg podłoży mikrobiologicznych zgodnych a wymogami ujętymi w Polskich Normach oraz podłoży autorskich, dedykowanych dla wzrostu różnych grup mikroorganizmów (mikroorganizmy lipolityczne, celulolityczne, rozkładające jedwab, wytwarzające sidereofory etc.).

Dlaczego dobór podłoży mikrobiologicznych jest ważny?

Otóż przyjmuje się, że na podłożach mikrobiologicznych jesteśmy w stanie zapewnić warunki odpowiednie do wzrostu jedynie 1% mikroorganizmów obecnych w danej próbce środowiskowej. Im więcej różnych podłoży zastosujemy, oraz to, czy dobierzemy podłoża odpowiednie dla specyfiki mikroklimatu panującej w danym pomieszczeniu jest kluczowym etapem planowania analizy mikrobiologicznej.

Do czego w praktyce mogą zostać wykorzystane analizy mikrobiologiczne powietrza?

  • wytypowanie pomieszczeń ze wskazaniem do podjęcia działań w kierunku poprawy czy stabilizacji parametrów mikrobiologicznych powietrza.
  • określenie jakości powietrza w zależności od nasilenia ruchu turystycznego, prowadzonych prac remontowych czy konserwatorskich oraz podjęcie działań mających na celu ewentualne zabezpieczenie badanych pomieszczeń i pomieszczeń przylegających.
  • wykazanie zależności, lub jej braku, między liczebnością i rodzajem mikroorganizmów w powietrzu, a liczebnością i rodzajem mikroorganizmów na powierzchniach zabytkowych w badanych lokalizacjach.
  • ocenę ewentualnych zagrożeń deterioracyjnych ze strony mikroorganizmów zasiedlających dane pomieszczenie.
  • określenie czasu potrzebnego na stabilizację parametrów mikrobiologicznych powietrza w danym pomieszczeniu przed umieszczeniem w nim zbiorów.
  • podjęcie działań mających na celu odpowiednie zabezpieczenie osób pracujących w skażonych pomieszczeniach.

fig-2-analizy-mikrobiologiczne-powietrza

Jakie informacje zawiera raport przygotowany przez naszych ekspertów?

Do każdego zlecenia przygotowujemy szczegółowy raport, który zawiera:

  • szczegółowy opis metodologii, listę i skład zastosowanych podłoży,
  • wyniki w formie graficznej, oraz surowe dane,
  • interpretację wyników w odniesieniu do obowiązujących norm,
  • zdjęcia szalek z wyrosłymi koloniami mikroorganizmów,
  • listę zidentyfikowanych grzybów strzępkowych do rodzaju (metodami mikroskopowymi),
  • wytyczne dotyczące postępowania konserwatorskiego.
Analizy zapylenia powietrza

Proponujemy dwa warianty analiz stężenia cząstek zawieszonych w powietrzu w pomieszczeniach wewnątrz budynków i na zewnątrz:

  • pomiary chwilowe, wykonywane punktowo dla frakcji pyłów o różnej średnicy ziaren: 1, 2,5, 4 i 10 µm oraz pył całkowity, czyli wszystkie pyły o średnicy aerodynamicznej nawet większej niż 10 µm.
  • instalacja czujnika do stałego pomiaru zapylenia powietrza dla 2 frakcji cząstek zawieszonych w powietrzu: PM2,5 i PM10.

Co umożliwiają analizy zapylenia powietrza?

wytypowanie pomieszczeń ze wskazaniem do przeprowadzenia analiz mikrobiologicznych powietrza.

podjęcie działań w kierunku poprawy czy stabilizacji parametrów powietrza oraz zabezpieczenia osób przebywających w pomieszczeniach, w których parametry powietrza mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi.

określenie jakości powietrza w zależności od nasilenia ruchu turystycznego, prowadzonych prac remontowych czy konserwatorskich oraz podjęcie działań mających na celu ewentualne zabezpieczenie badanych pomieszczeń i pomieszczeń przylegających.

określenie czasu potrzebnego na stabilizację parametrów zapylenia powietrza w danym pomieszczeniu przed umieszczeniem w nim zbiorów.

analizy-zapylenia-powietrza

 

Jakie informacje zawiera raport przygotowany przez naszych ekspertów?

Do każdego zlecenia przygotowujemy szczegółowy raport, który zawiera:

  • szczegółowy opis metodologii, listę lokalizacji,
  • wyniki w formie graficznej, oraz surowe dane,
  • interpretację wyników w odniesieniu do obowiązujących norm,
  • wytyczne dotyczące postępowania konserwatorskiego
Analizy składu chemicznego powietrza

Dysponujemy dostępem do mobilnego urządzenia, które jednocześnie pozwala na określenie stężenia do 30 związków chemicznych w powietrzu w oparciu o metodę FT-IR. Analizy obejmują pomiar stężenia związków organicznych i nieorganicznych, w tym tlenków czy lotnych związków aromatycznych.

Do czego w praktyce mogą zostać wykorzystane analizy składu chemicznego powietrza?

  • ocenę narażenia zabytków na związki chemiczne uwalniane podczas rutynowych czynności mających na celu utrzymanie czystości w pomieszczeniu.
  • ocenę narażenia zabytków na związki chemiczne uwalniane podczas czynności konserwatorskich.
  • określenie czasu, po jakim można umieszczać eksponaty na nowej ekspozycji. Parametry można sprawdzać również w salach sąsiednich, aby sprawdzić skuteczność zabezpieczeń stosowanych w trakcie zmian ekspozycji.

analizy-skladu-chemicznego-powietrza

Jakie informacje zawiera raport przygotowany przez naszych ekspertów?

Do każdego zlecenia przygotowujemy szczegółowy raport, który zawiera:

  • szczegółowy opis metodologii, listę badanych substancji,
  • wyniki w formie graficznej, oraz surowe dane,
  • wytyczne dotyczące postępowania konserwatorskiego.

 

W celu uzyskania bliższych informacji zapraszamy do kontaktu:

heritage@rdls.pl,

tel. 22 554 19 07 lub +48 786 284 496